شاهکار فرش ابرکوه در موزه فرش ایران/ آینده نامعلوم صنایع دستی ابرکوه

به گزارش خبرنگار مهر، با نگاهی به فرشهای ابرکوه در موزه فرش ایران این سئوال در ذهن ها نقش می بندد که به راستی آینده صنایع دستی ابرکوه به کجا می رود.

تعدد و تکثر آثار هنری و صناعی دیار تاریخی ابرکوه از جمله شواهدی است که سبقه و اهمیت این منطقه را بیش از پیش روشن می کند.

بی گمان تحقیق و تفحص در این زمینه و پرداختن علمی و کارشناسانه به مسائل و موارد تاریخی شهر ابرکوه ناگفته های بسیاری را در برابر ما معلوم خواهد ساخت.

متاسفانه آنچه امروز بیشتر در نهادهای مسئول شاهد آن هستیم غفلت و بی توجهی به این زمینه ها است.

یک کارشناس صنایع دستی در گفتگو با خبرنگار مهر در ابرکوه نکته هایی ناگفته در مورد دو نمونه از صنایع دستی ارزشمند این شهر در موزه فرش ایران را برای اولین بار تشریح کرد، ضمن اینکه تصویری زیبا از یکی از این فرش ها نیز توسط وی در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده شد.

آنچه هنر ابرکوه را مهجور کرد

حسین حاتمی ابرقویی اظهار داشت: پس از بسته شدن راه های کاروانرو کویری، شهر ابرکوه به تدریج از رونق افتاد و هنرصنعت قالی بافی بسیار معتبر آن نیز دستخوش زوال شد و امروزه نیز با توجه به بی مهری های دستگاههای مسئول در زمینه های صنایع دستی، برخی از مواریث فرهنگی شاخص و ارزشمند این شهر کهن، ناشناخته و مهجور مانده است.

اولین نمونه از دست بافته های کم نظیر ابرکوه

حاتمی افزود: موید این مطلب دو شاهکار گره بافته کم نظیر از هنرمندان بلند پایه ابرکوه است که به ما رسیده و چه بسا که نمونه های دیگری نیز هنوز باشد که ناشناخته مانده است.

وی افزود: اولین فرش از این دو نمونه که از آن سخن به میان آمد،‌ به شماره 174/101-1-36 در موزه فرش ایران نگهداری می شود.

حاتمی ادامه داد: سبک نقاشی مانند و ترنج های سه گانه ای که بازگو کننده داستان شیخ صنعان و دختر ترسا است این فرش را به صورت مینیاتور منسوج و افسانه ای بافته در آورده است.

وی ادامه داد: شیوه کهن و شبه اسلیمی، پرداخت حاشیه شاه پسندی (نقشی برگرفته از فرش های صفویان) سنجیدگی و ریزه کاری آرایش نقش مایه های گلدانی و سرانجام پشم تابناک و مخملین فرش، ارزش زیادی به آن داده است.

حاتمی عنوان کرد: این فرش در ابعاد 380*200 سانتی متر و در اواخر سده سیزدهم هجری قمری بافته شده است.

خصوصیات دومین فرش کمیاب ابرکوه

وی ادامه داد: فرش شماره 215/27-1-56 نیز یکی از دو فرش بسیار کمیاب ابرکوه است که در موزه فرش ایران نگهداری می شود.

نقش های گلدانی مشهور به ظل السلطانی آن از متداول ترین نقش دست بافته های ابرکوه بوده است.

حاتمی افزود: ابعاد این فرش 229*150 سانتی متر است و در اوایل سده چهاردهم هجری قمری بافته شده است.

وی عنوان کرد: این فرش ها با گره نامتقارن همراه با دو پود بافته شده است.

خصوصیات فرش های ابرکوه از نگاه یک محقق برجسته

حاتمی اظهار داشت: به گفته استاد سیروس پرهام محقق و کارشناس فرش، آنچه این دو فرش را از دیگر فرشهایی که به این سبک بافته شده اند ممتاز می سازد، ترنج های دارای تصویر و به غایت چشمگیری است که به چیره دستی تمام در میانه طرح و نقش سرتاسری آن نهاده اند.

وی ادامه داد: ترنج مصور این قالیچه ها هم از جهت شکل و هم از جهت سبک نگار گری طرفه است و از برکت همین طرح های شگفتی آفرین، این فرشها به ویژه اولین مورد به شاهکار رسیده است.

آنچه که ذکر شد تنها گوشه ای از هنر مردان کهن کویر است و اگر خانه به خانه مردمان این شهر را جستجو کنیم کمتر خانه ای را مشاهده می کنید که از دست ساخته های پیشینیان اثری در خود نداشته باشد.

آینده صنایع دستی ابرکوه به کجا می رود؟

اما آنچه مهم است نگهداری این آثار، آموزش هنرهای سنتی این مرز و بوم و بازاریابی برای صنایع دستی شهرستان است که این روزها دیگر دغدغه هیچ مسئولی نیست و کلاسهای محدودی نیز که از طرف برخی از متولیان برای آموزش برخی از این رشته ها تشکیل می شود، دیگر نه جاذبه ای برای مربیان و نه علاقه ای را در شرکت کنندگان برای وارد شدن در عرصه تولید این صنایع دستی ایجاد می کند.

براستی آیا کسی خواهد توانست به این سئوال پاسخ دهد که آینده صنایع دستی در این شهر کهن به کجا می رود؟

---------------------------

گزارش: رحیم میرعظیم

عکس: حسین حاتمی